దేశ‌ద్రోహం చట్టం రద్దు, మైనర్లపై లైంగిక దాడులకు పాల్పడితే ఉరి శిక్ష

బ్రిటీష్ కాలం నాటి 164 ఏళ్ల నాటి చట్టాల స్థానంలో మూడు కొత్త బిల్లులను 2023 ఆగస్టు 11వ తేదీ శుక్రవారం కేంద్ర మంత్రి అమిత్ షా పార్లమెంటులో ప్రవేశపెట్టారు. ఇండియన్ పీనల్ కోడ్ (IPC), క్రిమినల్ ప్రొసీజర్ కోడ్ (CrPC), ఇండియన్ ఎవిడెన్స్ యాక్ట్. స్థానంలో భారతీయ న్యాయ సంహితా బిల్లు, భారతీయ నాగరిక్ సురక్ష సంహితా బిల్లు, భారతీయ సాక్ష్యా బిల్లు అనే మూడు కొత్త బిల్లులు ప్రవేశపెడతారు.

“రద్దు చేయబడే చట్టాలు… ఆ చట్టాల దృష్టి బ్రిటీష్ పరిపాలనను రక్షించడం, బలోపేతం చేయడం, శిక్షించడమే తప్ప న్యాయం చేయడం కాదు. వాటిని మార్చడం ద్వారా, కొత్త మూడు చట్టాలు వారి హక్కులను పరిరక్షించే స్ఫూర్తిని తెస్తాయి. ” అని లోక్‌సభలో కేంద్ర హోం మంత్రి అన్నారు.

భారతీయ సంహిత సురక్షా బిల్లు యొక్క సెక్షన్ 150 దేశద్రోహానికి ప్రత్యామ్నాయ శిక్షను 3 నుండి 7 సంవత్సరాలకు పెంచాలని లా కమిషన్ చేసిన సిఫార్సును పరిగణనలోకి తీసుకుంటుంది. దేశ భద్రత, ఐక్యతకు హాని కలగకుండా ఉండేందుకు 153 ఏళ్ల నాటి దేశద్రోహ చట్టాన్ని యథాతథంగా కొనసాగించాలని కమిషన్ సూచించింది.

IPC సెక్షన్ 124A (విద్రోహ చట్టం)ని కూడా సవరించాలనుకుంటున్నారు. ప్రస్తుతం యావజ్జీవ కారాగార శిక్ష లేదా 3 సంవత్సరాల నుండి 7 సంవత్సరాల వరకు శిక్ష తో పాటు పెనాల్టీ ఉండేలా అనుమతించే దేశద్రోహ చట్టాన్ని మార్చాలని కమిషన్ ప్రతిపాదించింది. దీని వల్ల న్యాయస్థానాలు తీవ్రత ఆధారంగా జరిమానాలను నిర్ణయించవచ్చు. దీనితో దేశద్రోహ చట్టాన్ని రద్దు చేశారు.

భారతీయ న్యాయ సంహిత బిల్లులోని సెక్షన్ 44 మూక దాడుల వంటి ఘోరమైన దాడులకు వ్యతిరేకంగా ఆత్మరక్షణను అనుమతిస్తుంది. సదుద్దేశంతో అనుకోకుండా హాని కలిగించడం నేరం కాదని సెక్షన్ 31 చెబుతోంది.
భారతీయ నాగ్రిక్ సురక్షా సంహిత ద్వారా విచారణ సమయంలో నిందితుడు గరిష్టంగా సగం శిక్షను అనుభవిస్తే బెయిల్ ఉంటుంది. కొన్ని నేరాలు లింగ-తటస్థంగా ఉండటాన్ని లక్ష్యంగా చేసుకుంటాయి. భారతీయ న్యాయ సంహిత ఉగ్రవాదం, వ్యవస్థీకృత నేరాలకు సంబంధించిన నేరాలను జోడిస్తుంది.

ఇక బ్రిటిష్ చట్టాల స్థానంలో కేంద్ర ప్రభుత్వం తీసుకవస్తున్న కొత్త చట్టాలలో కీలక ప్రతిపాదనలు:

• ఎఫ్‌ఐఆర్‌ దాఖలు చేయడం నుంచి కేసు డైరీ, ఛార్జ్‌షీటు, తీర్పు పొందడం వరకు మొత్తం ప్రక్రియ డిజిటలైజ్ చేయబడుతుంది.
• నేరానికి ఏడేళ్లు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ శిక్ష విధించినట్లయితే, ఫోరెన్సిక్ బృందం నేరస్థలాన్ని సందర్శించడం తప్పనిసరి.
• ప్రతి జిల్లాలో మూడు మొబైల్ ఫోరెన్సిక్ సైన్స్ లేబొరేటరీలు ఉంటాయి.
• నేరారోపణ రేటును 90 శాతానికి చేర్చడమే లక్ష్యం.
• 2027 నాటికి దేశంలోని అన్ని కోర్టులను కంప్యూటరీకరిస్తారు.
• తొలిసారిగా ఈ-ఎఫ్‌ఐఆర్‌లను దాఖలు చేయడం సాధ్యమవుతుంది.
• ఏదైనా పోలీసు స్టేషన్‌లో జరిగిన సంఘటనపై జీరో ఎఫ్‌ఐఆర్ నమోదు చేయవచ్చు. ఫిర్యాదు 15 రోజుల్లో సంబంధిత పోలీస్ స్టేషన్‌కు పంపబడుతుంది.
• ప్రతి జిల్లాకు ఒక పోలీసు అధికారి ఉంటాడు, అతను అరెస్టు చేసిన వ్యక్తికి, అరెస్టైన‌ వారి కుటుంబానికి ధృవీకరణ పత్రం ఇస్తారు. సమాచారాన్ని ఆన్‌లైన్లో, వ్యక్తిగతంగా అందించాలి.

*లైంగిక హింస సంఘటనల విషయంలో, బాధితురాలి స్టేట్‌మెంట్, వీడియో రికార్డింగ్ తప్పనిసరి.

• పోలీసులు 90 రోజుల్లోగా కేసుకు సంబంధించిన స్టేటస్ అప్‌డేట్‌ను అందించాలి.
• ఏడేళ్ల జైలు శిక్ష లేదా అంతకంటే ఎక్కువ శిక్ష విధించే కేసును బాధితురాలి మాట వినకుండా ఏ ప్రభుత్వం ఉపసంహరించుకోదు. ఇది పౌరుల హక్కులను కాపాడుతుంది.
• కొన్ని కేసుల్లో శిక్షగా కమ్యూనిటీ సేవను మొదటిసారి ప్రవేశపెడుతున్నారు.
• కేసుల్లో జాప్యాన్ని అరికట్టేందుకు మార్పులు చేశారు. మూడు సంవత్సరాల కంటే తక్కువ జైలు శిక్ష విధించే కేసులకు, సంక్షిప్త‌ విచారణ సరిపోతుంది. దీంతో సెషన్ కోర్టుల్లో కేసులు 40 శాతం తగ్గుతాయి.
• ఛార్జ్ షీట్లను 90 రోజుల్లోగా దాఖలు చేయాల్సి ఉంటుంది. కోర్టు దానిని మరో 90 రోజులు పొడిగించవచ్చు. 180 రోజుల్లో విచారణ పూర్తి చేసి విచారణకు పంపాలి.
• విచారణ అనంతరం 30 రోజుల్లో తీర్పు వెలువరించాల్సి ఉంటుంది. వారం రోజుల్లో ఆన్‌లైన్‌లో అప్‌లోడ్ చేయాల్సి ఉంటుంది.
• సివిల్ సర్వెంట్లపై ఫిర్యాదుల కోసం, సంబంధిత అధికారులు 120 రోజుల్లోగా అనుమతి ఇవ్వాలి లేదా తిరస్కరించాలి. ప్రతిస్పందన రాకపోతే, అది అనుమతి ఇచ్చినట్టుగా పరిగణించబడుతుంది.
• నేరస్థుడిగా తేలిన తర్వాత అతను లేదా ఆమె ఆస్తుల ద్వారా పరిహారం చెల్లించే ఒక నిబంధన జోడించబడింది.
• వ్యవస్థీకృత నేరాలు, అంతర్జాతీయ ముఠాల విషయంలో శిక్ష కోసం నిబంధనలు కఠినతరం చేయబడ్డాయి.
• వివాహం, ఉద్యోగం, ప్రమోషన్ల సాకుతో లేదా గుర్తింపును దాచిపెట్టి మహిళలపై లైంగిక దోపిడీ నేరంగా పరిగణించబడుతుంది.
• సామూహిక అత్యాచారానికి పాల్పడితే 20 ఏళ్ల జైలు శిక్ష లేదా జీవిత ఖైదు విధించే నిబంధన ఉంది.
• మైనర్లపై అత్యాచారం చేస్తే మరణశిక్ష విధించే నిబంధన.
• మూక హత్యలకు పాల్పడితే ఏడేళ్ల జైలు శిక్ష, యావజ్జీవ కారాగార శిక్ష, మరణశిక్ష విధిస్తారు.
• స్నాచింగ్‌ల కోసం కొత్త నిబంధన జోడించబడింది.
• పిల్లలపై నేరానికి 10 సంవత్సరాల జైలు శిక్ష విధించబడుతుంది. జరిమానాలు కూడా పెంచారు.
• ప్రభుత్వాలు శిక్షా మాఫీలను రాజకీయంగా ఉపయోగించడాన్ని ఆపడానికి, మరణశిక్షలను జీవిత ఖైదుగా మాత్రమే మార్చగలరని, శిక్ష విధించిన ఏడేళ్లలోపు జీవిత ఖైదీని మాత్రమే క్షమించవచ్చని కొత్త నిబంధన రూపొందించబడింది. రాజకీయ ప్రభావం ఉన్నవారు చట్టం నుండి తప్పించుకోకుండా ఉండటం కోసమే ఈ నిబంధన ప్రవేశపెడుతున్నామని తెలిపారు.
• దేశద్రోహ చట్టం పూర్తిగా రద్దు చేయబడుతుంది. ” ప్రజాస్వామ్యంలో, ప్రతి ఒక్కరికీ మాట్లాడే హక్కు ఉంది” అని షా అన్నారు.
• ఇంతకు ముందు ఉగ్రవాదానికి నిర్వచనం లేదు. తొలిసారిగా ఉగ్రవాదాన్ని నిర్వచించారు.
• అతను లేదా ఆమె పరారీలో ఉన్నట్లు ప్రకటించబడితే నేరస్థులు లేకుండా విచారణ అనుమతించబడుతుంది. దావూద్ ఇబ్రహీం వంటి నేరస్తులపై విచారణ సాధ్యమవుతుంది.
• వీడియోగ్రఫీ పూర్తయిన తర్వాత కేసు ముగిసే వరకు వాహనాలను ఉంచాల్సిన అవసరం లేదు.
• నేర న్యాయ వ్యవస్థలో సమగ్ర మార్పు ఉంటుంది. గరిష్టంగా మూడేళ్లలో అందరికీ న్యాయం జరుగుతుంది.