హర్యాణా మత దాడుల వెనక అసలు కుట్రను బైటపెట్టిన నిజనిర్దారణ బృందాలు

దేశంలో ఒక సంవత్సరంపాటు జరిగిన రైతాంగ ఉద్యమం తర్వాత గతంలో కన్నా పరిస్థితులుమారిపోయాయీ. ముఖ్యంగా హర్యాణాలో గతంలో ఆరెస్సె, బీజేపీ మాయ మాటలతో ముస్లింలపై దాడులకు దిగిన జాట్ సామాజిక వర్గం, తమ తప్పును తెలుసుకొని రైతు ఉద్యమంలో ముస్లింలతో చేయి చేయి కలిపి నడిచారు. రైతాంగ ఉద్యమం తర్వాత జాట్ , ముస్లింల ఐక్యత వెల్లివిరిసింది. జాట్ లు బీజేపీకి వ్యతిరేకంగా నిలబడ్డారు.

ఈ పరిణామం ఆరెస్సె, బీజేపీలకు మింగుడుపడలేదు. హర్యాణాలో అత్యంత పెద్ద సామాజిక వర్గమైన జాత్ లను మళ్ళీ తమ ఫోల్డ్ లోకి తెచ్చుకోవడం, మతకలహాల ద్వారా హిందువులను ముస్లింలపై రెచ్చగొట్టి ఏకపక్షంగా హిందువుల ఓట్లను పొందడం బీజేపీకి అత్యవసరమైంది.

ఈ నేపథ్యంలో హర్యాణా మత దాడులను చూడాల్సి ఉంది. హర్యానాలోని నుహ్ జిల్లాలో జూలై 3 గురువారంనాడు మతపరమైన ఊరేగింపు సందర్భంగా జరిగిన మత హింసపై రెండు నిజనిర్దారణ బృందాలు వేరువేరుగా అక్కడ పర్యటించాయి. రెండువైపుల ప్రజలను, ఈ హింసతో ఏ మాత్రం సంబంధం లేని ఇతర వర్గాలను ఈ బృందాలు కలిసి సమాచారం సేకరించి రిపోర్టులను విడుదల చేశాయి. నూహ్ జిల్లాలో జరిగిన ఈ హింసలో ఆరుగురు మరణించారు.

ఈ మత దాడులపై నిజనిర్దారణ కోసం జన్ హస్తాక్షేప్ అనే స్వచ్చంద సంస్థ ఆరుగురు సభ్యుల నిజ నిర్థారణ బృందాన్ని పంపించి పరిస్థితిని అధ్యయనం చేసింది.

జన్ హస్తాక్షేప్ బృందంలో సీనియర్ జర్నలిస్ట్ సయీద్ నక్వి, జెఎన్‌యు ప్రొఫెసర్, జన్ హస్తాక్షేప్ సమన్వయకర్త డాక్టర్ వికాస్ వాజ్‌పెయి, జర్నలిస్ట్, జన్ హస్తాక్షేప్ సమన్వయకర్త అనిల్ దుబే, జర్నలిస్ట్ ఆస్థా, సతీష్, ప్రదీప్‌లు ఉన్నారు. దర్యాప్తు బృందం జూలై 3 గురువారంనాడు హింసాత్మక ప్రాంతాలైన పల్వాల్, సోహ్నాతో సహా మరికొన్ని ప్రాంతాలకు వెళ్లింది. కర్ఫ్యూ కారణంగా దర్యాప్తు బృందం న్యూహ్‌కు వెళ్ళలేకపోయింది.

హర్యానాలోని నుహ్ జిల్లాలో మతపరమైన ఊరేగింపు సందర్భంగా జరిగిన మత హింసకు భజరంగ్ దళ్, విశ్వహిందూ పరిషత్ వంటి హిందుత్వ గ్రూపులు అత్యంత పగడ్బంధీ ప్లాన్ చేశాయని NGO జనహస్తక్షేప్ ఏర్పాటు చేసిన నిజనిర్ధారణ కమిటీ ఆరోపించింది.

“మణిపూర్ కాలిపోవడం, అల్లకల్లోలం జరుగుతున్నప్పటికీ, మేవాత్ (నుహ్ జిల్లా)ను హిందూత్వ సమూహాలు తగులబెట్టాయి. పాలకులు ప్రజల సమస్యలు పరిష్కారించ‌లేనప్పుడు, వారిని ఒకదాని తర్వాత మరో సంక్షోభంలో కూరుకుపోయేట్టు చేయడం, మునుపటి కంటే పెద్ద సమస్యను సృష్టించడం బహుశా మన పాలకులు ఆలోచించగల ఏకైక పరిష్కారం. నుహ్-మేవాత్‌లో తమ ఫ్రంటల్ ఆర్గనైజేషన్ల ద్వారా RSS-BJP ఇదే ప్రయత్నం చేశాయిదే.” అని కమిటీ తన నివేదికలో పేర్కొంది.

‘ధార్మిక యాత్ర’ నిర్వహించిన‌ వారి వైపు నుండి తుపాకీలను ఉపయోగించడంతో సహా హింసకు సంబంధించిన ఎఫ్‌ఐఆర్‌లలో ఎటువంటి ప్రస్తావన లేదు. ఎఫ్‌ఐఆర్‌లలో ఒక పక్షం మాత్రమే దోషిగా ఉందని, బజరంగ్ దళ్, విహెచ్‌పి అల్లరి మూకలు బాధితులుగా ఉండగా, హిందూత్వ గూండాలు చేసిన హింసను అన్ని వీడియోలు స్పష్టంగా చూపుతున్నాయి. ఎఫ్‌ఐఆర్‌లలోని ఒక్క ముస్లి యువకుల పేర్లనే చేర్చడం అంటే ముస్లిం యువకులను మాత్రమే అరెస్టు చేయడం కోసమే. ఇప్పటికే ముస్లి ల అరెస్టులు ప్రారంభమయ్యాయి. ”అని నివేదిక పేర్కొంది.
జులై 31న మేవాత్‌లో ఊరేగింపు చేపట్టాలని బజరంగ్ దళ్ , విహెచ్‌పి పిలుపునిచ్చాయని నివేదిక‌ పేర్కొంది. ఆరావళి పర్వత ప్రాంతంలోని నుహ్ పట్టణానికి కొద్దిగా వెలుపల ఉన్న నల్హర్ శివ మందిరం నుండి యాత్ర ప్రారంభమైంది.

అటువంటి యాత్ర గతంలో ఎప్పుడూ లేదు దీన్ని హిందుత్వ శక్తులు 2021లో ప్రారంభించారు.ఈ యాత్ర‌ గత సంవత్సరం కూడా మతపరమైన ఉద్రిక్తతకు దారితీసింది. దేవాలయానికి సమీపంలో ఉన్న మజార్ (పుణ్యక్షేత్రం) దెబ్బతింది.

“యాత్ర కోసం పిలుపుతో పాటు, సామాజిక మీడియా పోస్ట్‌ల ద్వారా మతపరమైన వేడిని పెంచడానికి, స్థానిక ముస్లింలను రెచ్చగొట్టడానికి ఒక గట్టి ప్రయత్నం జరిగింది. దమ్ముంటే తమ యాత్ర ఆపాలని ముస్లింలను సవాలు చేస్తూ, ఫిబ్రవరి 2023లో ఇద్దరు ముస్లిం పురుషులను హత్య చేసిన నిందితుడు మోను మనేసర్ రెచ్చగొడుతూ వీడియోలు పోస్ట్ చేశాడు. తాను యాత్రలో పాల్గొంటానని, తనను ముస్లింలు అల్లుడిగా స్వాగతించాలని రెచ్చగొట్టాడు. ” అని నివేదిక పేర్కొంది. ఈ మోను ఫిబ్రవరిలో రాజస్థాన్‌లో ఇద్దరు ముస్లింలను హత్య చేసిన కేసులో నిందితుడు. అతను అప్పటి నుంచి అరెస్టు కాకుండా తప్పించుకుంటున్నాడు. అతన్ని అరెస్టు చేయడానికి రాజస్థాన్ పోలీసులు హర్యాణాకు వెళ్ళగా హర్యాణా పోలీసులు రాజస్థాన్ పోలీసుల మీదనే కేసులు నమోదు చేశారు.

ఇక యాత్ర జరిగే ప్రాంతాలలో ఘర్షణలు తలెత్తుతాయని ప్రభుత్వ నిఘా యంత్రాంగం, పౌర సమాజం ముందుగానే హెచ్చరించినప్పటికీ, ఆ హెచ్చరికలు విస్మరించబడ్డాయని NGO నివేదిక హైలైట్ చేసింది.

ఈ నివేదిక సోషల్ మీడియాలో వైరల్ అయిన ఓ వీడియోను ఉదహరించింది, ఇది అల్లర్ల సమయంలో తయారు చేయబడింది. భారత్ మాతా వాహినికి చెందిన దినేష్ భారతి ప్రజలను రెచ్చగొట్టడానికి కొడవలిని ఊపుతూ హెచ్చరిస్తూ వీడియో పోస్ట్ చేశాడు. యాత్ర ప్రారంభానికి ముందు జూలై 31న, VHP అంతర్జాతీయ జాయింట్ జనరల్ సెక్రటరీ అని చెప్పుకునే సురేంద్ర కుమార్ జైన్, నుల్హార్ ఆలయంలో ఉద్వేగభరితమైన ప్రసంగం చేశారని నివేదిక పేర్కొంది.

హిందుత్వ సంస్థలు చేసిన ఈ యాత్ర “ముస్లిం మెజారిటీ నూహ్‌లో మత హింసను రెచ్చగొట్టడానికి వేసిన‌ ఎత్తుగడ” తప్ప మరొకటి కాదని పౌర సమాజ సంస్థ మేవాత్ వికాస్ సభ పేర్కొన్నట్లు నివేదిక ఎత్తి చూపింది.

“యాత్రను మేవాత్‌లోకి ప్రవేశించడానికి పరిపాలన అనుమతించిందని సంస్థ ఆరోపించింది. హింస ప్రారంభమైనప్పుడు, పరిపాలన కూలిపోయింది. పోలీసులు అదృశ్యమయ్యారు.”

హిందుత్వ మద్దతుదారుల మతపరమైన ఆలోచనలకు వ్యతిరేకంగా జాట్‌లు మరియు ముస్లింల మధ్య ఏర్పడిన ఐక్యతను ఈ నివేదిక హైలైట్ చేసింది. “బిజెపి తమ రాజకీయ లక్ష్యాల కోసం ఈ ఊరేగింపును నిర్వహించిందని జాట్‌లకు తెలుసునని బృందం కనుగొంది. ఉద్యోగాలలో రిజర్వేషన్లు డిమాండ్ చేస్తూ జాట్‌ల ఆందోళన పట్ల బిజెపి వైఖరికి, రైతుల ఉద్యమ సమయంలో జాట్‌లను దేశ వ్యతిరేకులని పిలిచినందుకు వారు బిజెపికి వ్యతిరేకంగా గళం విప్పారు” అని నివేదిక పేర్కొంది.

హింస వెనుక కుట్రను బహిర్గతం చేయడానికి, జవాబుదారీతనాన్ని నిర్ధారించడానికి పంజాబ్, హర్యానా హైకోర్టు లేదా సుప్రీంకోర్టు సిట్టింగ్ జడ్జితో స్వేచ్ఛా, న్యాయమైన, స్వతంత్ర విచారణ జరిపించాలని నిజనిర్ధారణ కమిటీ డిమాండ్ చేసింది.

“ఈ హింసకు ప్రధాన పాత్రధారులు – బిట్టు బజరంగీ, మోను మానేసర్‌లను – వెంటనే అరెస్టు చేసి, వారి నేరపూరిత చర్యలకు తగిన ఐపిసి సెక్షన్ల కింద కేసు నమోదు చేయాలి” అని నివేదిక పేర్కొంది, ఇరు పక్షాల నుండి హింసకు కారణమైన వారిని గుర్తించాలి. మరియు చట్టంలోని నిబంధనల ప్రకారం వారిపై చర్యలు తీసుకోవాలని నివేదిక డిమాండ్ చేసింది.

“నుహ్‌లో హింసకు ముస్లిం సమాజాన్ని మాత్రమే బాధ్యులను చేసే ఎఫ్‌ఐఆర్‌లలోని స్పష్టమైన పక్షపాతాన్ని వెంటనే పరిష్కరించాలి. నూహ్‌లోని ముస్లింల ఇళ్లను కూల్చివేయడం ద్వారా వారిపై ఏకపక్ష క్రిమినల్ చర్యను వెంటనే ఆపాలి. ప్రతి కేసులో తగిన చట్టపరమైన ప్రక్రియను అనుసరించాలి, ”అని నివేదిక పేర్కొంది.

మరొక నివేదిక

మరొక NGO, అసోసియేషన్ ఫర్ ప్రొటెక్షన్ ఆఫ్ సివిల్ రైట్స్ (APCR), “క్రమబద్ధమైన హింస, పోలీసు సంక్లిష్టతను బహిర్గతం చేయడం” అనే శీర్షికతో దాని నిజ-నిర్ధారణ నివేదికలో హింస ముందస్తుగా మరియు ప్రణాళికాబద్ధంగా ఎలా జరిగిందో వివరించింది. మోను, బిట్టుల‌ రెచ్చగొట్టే ప్రసంగాలు, ద్వేషపూరిత వీడియోలు, జరగబోయే ప్రమాదం గురించి ముందే తెలిసినా పరిపాలనాపరమైన నిర్లక్ష్యం,తగిన చర్యలు తీసుకోవడంలో వైఫల్యాన్ని ఇది ఎత్తి చూపింది.

అల్లర్ల సమయంలో విధ్వంసం, బెదిరింపులలో చట్టాన్ని అమలు చేసే పోలీసులు చురుకుగా పాల్గొన్నారని అనేక వీడియోలు, ప్రత్యక్ష సాక్షుల ఖాతాలు సూచించాయని, హింసలో పోలీసుల భాగస్వామ్యమని నివేదిక ఆరోపించింది.

ముస్లింలపై పోలీసుల ఏకపక్ష, పక్షపాత పోలీసు చర్యలను నివేదిక ప్రస్తావించింది. APCR నివేదిక హింసానంతర అణచివేత గురించి కూడా మాట్లాడింది.

“హింస తర్వాత, సరైన డాక్యుమెంటేషన్ లేదనే నెపంతో ముస్లింలకు చెందిన ఆస్తులను కూల్చివేయడంతోపాటు చట్టాన్ని అమలు చేసే సంస్థలు ముస్లింలపై అణచివేత చర్యలకు దిగాయి. ఇది సమాజంలో మరిన్ని కష్టాలను పెంచింది. మరింతగా ఆర్థిక నష్టాలను చేకూర్చింది. ”అని నివేదిక పేర్కొంది.